WHISTLEBLOWERS

Vijf vrouwen uit Johannesburg stormen het veld op, klaar voor hun beslissende hockeywedstrijd. Vandaag kunnen ze kampioen worden. Maar gekweld door herinneringen aan seksueel geweld en intimidatie, blijkt al snel dat er meer op het spel staat dan een medaille. Terwijl de grens tussen wedstrijd en werkelijkheid langzaam vervaagt, moet het team plots een beslissing maken: aanvallen of verdedigen? Whistleblowers is een krachtige oorlogskreet voor de ziel.
Voor regisseur Quintijn Relouw was dit zijn afstudeerproject aan de Toneelacademie Maastricht, in samenwerking met Rob Murray.

‍

Tijdens het derde jaar van mijn studie aan de Toneelacademie Maastricht voelde ik een sterke behoefte om een andere theatercultuur te ervaren. Ik wilde ontdekken hoe theater eruit kan zien buiten de Europese context, in een omgeving waar kunst een andere urgentie en maatschappelijke betekenis heeft. Al voor mijn studie had ik vriendschappelijke contacten opgedaan met een Zuid-Afrikaanse theatermaker, Rob Murray, op dat moment hoofddocent aan de kunstacademie AFDA in Johannesburg.

Samen ontstond het plan om drie maanden in Johannesburg te werken aan een nieuwe voorstelling. Rob had een groep van zes jonge actrices met wie hij graag een project wilde realiseren, en ik kreeg de kans om daarbij aan te sluiten. Het vooruitzicht was zowel opwindend als spannend — drie maanden in een onbekende stad, in een totaal andere culturele context.

De directie van de Toneelacademie was direct enthousiast over dit initiatief en adviseerde mij om contact op te nemen met het GAVE Fonds. GAVE reageerde warm en betrokken, en besloot mijn plan te ondersteunen. Dankzij hun hulp kon ik in mei 2022 daadwerkelijk afreizen naar Johannesburg.

Daar werd ik geconfronteerd met de harde én prachtige realiteit van een stad die zowel gewelddadig als cultureel bruisend is. In de eerste weken lag de focus vooral op het opbouwen van vertrouwen tussen mij en de zes actrices. Als witte man tegenover zes jonge zwarte vrouwen was dat een proces van aftasten, luisteren en wederzijds begrip ontwikkelen.

Al snel kwam een thema naar voren dat hun dagelijks leven diep beïnvloedt: gender based violence. Zuid-Afrika kent een van de hoogste aantallen verkrachtingen ter wereld, en het onderwerp was voor de actrices niet alleen maatschappelijk, maar persoonlijk geladen. Vanuit die noodzaak ontstond Whistleblowers — een voorstelling over vrouwen die hun stem terugvinden in een wereld die hen structureel tot stilte probeert te dwingen.

Na zes intensieve weken repeteren ging de voorstelling in première. Het werd een groot succes. Whistleblowers speelde twee keer op het National Arts Festival in Zuid-Afrika en tourde vervolgens door Nederland in 2023, mede mogelijk gemaakt door de steun van GAVE. In 2024 keerde de voorstelling nogmaals terug naar Nederland en was zij te zien op Theaterfestival De Parade in twee steden.

Terugkijkend ben ik GAVE ontzettend dankbaar. Hun steun gaf mij de kans om mijn horizon te verbreden en mij als maker te ontwikkelen in een wereldse context die mijn blik op theater, samenwerking en maatschappelijke betrokkenheid voorgoed heeft veranderd. Whistleblowers was meer dan een voorstelling — het was een ontmoeting tussen culturen, verhalen en werelden die elkaar in vertrouwen hebben weten te vinden.

— Quintijn Relouw

‍

‍

Terugkijkend ben ik GAVE ontzettend dankbaar. Hun steun gaf mij de kans om mijn horizon te verbreden en mij als maker te ontwikkelen in een wereldse context die mijn blik op theater, samenwerking en maatschappelijke betrokkenheid voorgoed heeft veranderd. Whistleblowers was meer dan een voorstelling — het was een ontmoeting tussen culturen, verhalen en werelden die elkaar in vertrouwen hebben weten te vinden.

‍